Her kim tutumlu ve kanaatkar olursa nimet kendisi için baki kalır ve her kim de savurganlık ve israfa sürüklenirse ondan nimetler zail olur. el-Bihar, 78/327/4 İmam Musa Kazım (a.s)

Düşünce ve Araştırma

İslami Yaşam Tarzı

Doç. Dr. Ahmed Hüseyin Şerifî Yaşam Tarzı ve Adabının Anlamı Makalenin temel eksenini sosyal hayatın bazı özel alanlarındaki İslamî yaşam tarzı ve adabı ile ilgili konular oluşturduğu için her şeyden önce iki kilit kavramı, yani “edep ve yaşam tarzı” kavramlarının anlamını ve bunların genel olarak din dediğimiz fıkıh ve ahlakla olan...

Hace Nasiruddin Tûsî’nin Eğitim, Öğretim ve Temelleri Üzerine Görüşleri

Prof. Dr. Ali Rıza A’rafî Aklî ve naklî ilimlere hâkim büyük filozof Ebu Cafer Muhammed bin Muhammed bin Hasan Tûsî, nam-ı diğer Hace Nasiruddin Tûsî, İran’ın ve doğunun ilmî çehrelerinden sayılır. O, ahlâk, eğitim ve öğretim gibi değişik dallarda paha biçilmez eserlere sahiptir. Bu yazıda bu büyük İslamî düşünürün eğitimsel...

Ebu’l-Berekat’ın Akıl Yorumunun Değerlendirilmesi

Prof. Dr. Gulam Huseyin İbrahim Dinanî Ebu'l-Berekat, el-Mu'teber fi'l-Hikme kitabının metafizik bölümünün ondokuzuncu faslında Hak Tebarek ve Teâlâ'nın zâtının sıfatlarını ispatlamaya koyulmuş ve bazı kelamcıların aksine iradeyi de O'nun zâtî sıfatlarından saymıştır. Nasıl ki her bir varlıkta varoluşun temeli ilk varlık olarak biliniyorsa, ilimlerin her birinin ortaya çıkışının temeli ve...

Modern Maneviyat ve Din

Doç. Dr. Muhammed Caferi Müslüman aydınlar, dinî düşünceyi ihya edip, günümüze adapte etmek ve onu onarmak için hep gelenek ve modernlik arasında uzlaşı bulma arayışında olmuş ve bu doğrultuda çeşitli çözüm yollarına sarılmışlardır. “Maneviyat teorisi”, “rasyonellik ve maneviyat projesi”, “rasyonel maneviyat” ve “modern maneviyat”, gibi bütün bu başlıklar yukarıdaki hedefi...

Bilim ve Din

Dr. Lütfullah Celali Hüseyni - Misbah Dergisi 9. Sayı Her ne kadar bilim ve din, toplumlarda çok uzak çağlardan beri yanyana varlıklarını sürdürmüşlerse de ve çok az kişi bu ikisinin ilişkisini sorgulamışsa da son yüzyıllarda özellikle Batı’da bu mesele bilim insanlarının ciddi bir şekilde ilgisini çekmiştir. Diğer bir ifadeyle, geçmişte...

Beyin Ölümü (Gönüllü Olmayan Pasif Ötanazi) ve Fıkhî-Hukukî Sonuçları

Adil Sazihani - Misbah Dergisi 9. Sayı Özet Beyin ölümü, merhamete dayalı öldürme türlerinden biri sayılmaktadır. Bu konudaki çeşitli görüşler, ahlak alanındaki farklı görüşlerle ilişkilidir. Hayata son verme üzerine yapılan tartışmalar, “değer”ler üzerine yapılan tartışmalardır. Kimileri, hayatın, iyiliğin üst seviyesi olduğuna ve diğer iyiliklerin hayatın ve yaşamın varlığıyla anlam kazandığına inanmaktadır....

İbn Miskeveyh’in Eğitim, Öğretim ve Temelleri Üzerine Görüşleri

Muhammed Beheşti - Misbah Dergisi 9. sayı Miskeveyh’in Hayatı ve Eserleri 1. İbn Miskeveyh’in Hayatı[1] Miskeveyh diye meşhur olan Ahmed bin Muhammed bin Yakub, dördüncü asrın Müslüman mütefekkirlerindendir. Hicrî kamerî 325 yılında Rey’de dünyaya geldi. Çocukluk ve gençlik dönemiyle ilgili elde pek bir bilgi yoktur ama kendisinin Tehzibu’l-Ahlâk’ta yazdıklarından, yaşamının iki farklı...

Hadisi Anlamanın Engelleri

Abdulhadi Mesudi Özet Hadisin manasını anlamanın, mana taşıyan başka her metin gibi kuralları ve metodu vardır ve her anlam ona nispet edilemez. Bu anlayış, metinlerin anlaşılmasına hâkim rasyonel metod izlendiği, engel ve afetlerin girdabına yakalanılmadığı takdirde söyleyen ve yazanın maksadına uygun olacak yahut en azından ona yakınlaşacaktır. Böyle olmadığı takdirde ise...

Dinin Menşei

Hasan Yusufiyan İlim adamlarının incelemeleri göstermektedir ki, insanlık tarihi dinle içiçedir ve insan hiçbir zaman dine ihtiyacı olmadığını düşünmemiştir.[1] Hatta ateistlerin çoğu bile “dinden arınmış dünya”yı ulaşılmaz varsayım kabul etmekte ve insanlık toplumunun geleceğini -tıpkı geçmişi gibi- dinî inançlarla birlikte görmektedir.[2] Fransız filozof ve tarihçi Ernest Renan’a (1823-1892) göre, “Dine...

İslam’da Hicabın Kapsamının, Felsefesinin ve Eğitimsel Etkilerinin İncelenmesi

  Meryem Azimiyan, Dr. Said Beheştî   Özet Bu makalede İslam’da hicabın felsefesi, sınırları, eğitimsel etkileri ve hicabın içselleştirilmesinin yolları araştırılarak işlenmiştir. Bu araştırma bir tür tanımlayıcı araştırmadır. Kütüphane yöntemiyle bilgiler toplanmış, bilgilerin sınıflandırılması araştırma içerikli oldu. Kuran, sünnet, akıl ve fıtrat açısından hicabın felsefesi incelendikten sonra hicap için iki temel felsefeye ulaşıldı....

Modernite Düşüncesi Etkiler ve İcaplar

  Dr. Gulamhüseyin İbrahimi Dinani   Konuya girmeden ve gelenek ile modernlik arasındaki ilişkiyi ortaya koymadan önce mantıksal kriterlere uygun olarak modernite ve geleneğin tanımını yapmak, her birinin mahiyetini açıklamak, sonra da bu ikisinin nasıl bir alışveriş ve etkileşim içinde bulunduğuna bakmak uygun olacaktır. Modern insan kimdir ve gelenekçi insan nasıl biridir? Gelenek,...

Sağlıklı Kişilik Teorileri

  Dr. Muhammed Sâdık Şucaî Giriş   Psikologlar sağlıklı kişiliği incelerken normallik[1], sağlık[2], gelişim, büluğ ve olgunlaşma[3], yetişme[4] gibi çeşitli kavramlar kullanmışlardır. Sağlıklı kişiliğin ürün veya hemen hemen onun eşanlamlısı kabul edilebilecek diğer bir kavram ise ruhsal sağlığa[5] sahip kişiliktir. Bu nedenle ruhsal sağlıklı kişilik, bazı kişilik teorisyenlerinin özelliklerini önermeye ve açıklamaya odaklandığı...

Sıla-i Rahmin Etkileri ve Eğitimsel Uygulamaları

Dr. Bâkır Gubarî Binab Özet Bu araştırmanın hedefi, sıla-i rahmin eğitimsel rolünün ve kişilerin ruhsal sağlığı üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Bu araştırmada kullanılan yöntem, İslâmî metinlerde ve psikoloji biliminde mevcut tarihin kelimeler vasıtasıyla incelenmesi ve içerik tahlili yöntemiyle değerlendirilmesidir. Bu alandaki araştırmaların incelenmesi için mevcut tarihlerin analitik incelenmesi yönteminden faydalanılmıştır. Bu araştırmada dinî...

Eğiticilerin Söz ve Eylemlerinin Farklı Olması

Doç. Dr. Muhammed Rıza Kaimî Mukaddem   Eğitim sürecini birçok sorunla karşı karşıya bırakan ve eğitilene birçok zarar veren yöntemlerden birisi de eğiticinin sözlerinin ve eylemlerinin farklı olmasıdır. Eğitim ve öğretimde söz ve eylemin uyumu, asıl konulardandır ve her yerde bu asla riayet etmek gerekir. Yöntemin teknik tanımı yoktur. Ancak eğer...

Şia Hadis Tarihine Genel Bir Bakış

Dr. Ali Nasiri   Şia hadis tarihi ile Ehl-i Sünnet hadis tarihi dönemleri arasında üç yönden farklılık vardır: 1- Ehl-i Sünnet hadis tarihindeki ilk dönem olan hadis yazımının yasaklanma dönemine benzer bir döneme Şia hadis tarihinde rastlanmamaktadır. Çünkü hadis yazımının yasaklanması, başta Allah Resulü olmak üzere Ehl-i Beyt İmamları ve Şii muhaddislerinin...

İslami Açıdan Ekonomik Alandaki Cinsiyet Farklılıkları

Hüseyin Bustan   Özet Bu makalede kadınların ekonomik yaşamının bazı boyutlarını ve İslam’ın bu boyutların her birine bakış açısını ele alacağız. İslam’ın; kadınların çalışması ve iş hayatına girmesine bakışı, kadınların çalışması yolundaki engeller, iş ortamında cinsiyet ayrımcılığı, kadınların evde yaptıkları işler ve mal varlığı, bu makalenin ana başlıklarını oluşturuyor. 1. İslam’a Göre Kadınların Çalışması Kur’ân-ı...

Ahmed’in Müsned’inde Şia’nın Yansımaları

Dr. S. Kazım Tababatai   Özet Ahmed b. Hanbel, Ehl-i Sünnet’in meşhur dört fıkıh okulundan birinin kurucusu ve önderidir. Onun Kitabu’l-Müsned’i de Sünnilerin en kapsamlı ve en eski külliyatlarından biri sayılmaktadır. Yaklaşık otuz bin hadis içeren ve telif zamanı bakımından Ehl-i Sünnet’in sıhah-ı sittesinden (altı sahih) önce olan bu kitap, daima Sünnilerin...

İslamî Görüşe ve Psikolojik Çalışmalara Göre Çocukların ve Ergenlerin Cinsel Eğitimi

  Dr. Ali Naki Fakihî, Dr. Muhsin Şukufa Yekta, Ekrem Perend   Özet Cinsel eğitim, eğitim alanındaki önemli konulardan biridir. İnsanın şahsiyetinin nasıl şekil alacağı üzerinde önemli bir role sahiptir ve insanın düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını etkiler. Bu konu önemli olmakla birlikte, özellikle de bizim ülkemizde bu alanda yapılmış kapsamlı ve uygun programlar...

Yüce Sevgili

Prof. Dr. Hüseyin HATEMİ     Resûl-i Ekrem (s.a.a) 24 Mayıs 569 gecesi, dinî gün hesabıyla 5 Mayıs Cuma gecesi doğdu ve 25 Mayıs 632’de de irtihal etti. “Rahmeten li’l-Âlemîn” olduğunu idrak edenler elbette oldu. Mevlânâ; “Men hâk-i reh-i Muhammed-i Muhtârem” bilincine erebildiği için Mevlânâ oldu. Ne var ki çok kişi de O’nu...

Düşünmek, Konuşmak, Tartışmak ve Akıl Yolunda Birleşmek

Fazıl Agiş İnsan olarak geldiğimiz şu dünyada düşündüklerimizi, duygularımızı, hatta hayallerimizi birbirimize bildirmek, aktarmak ihtiyacı duyarız. Bunu konuşarak, yazarak ifade ederiz. Bazılarının anlattıkları bazılarını sıkabilir, işine gelmeyebilir. Bazıları da bir şeyler öğrenmek için daha bilgili birisinden fikir alır. Bazen biri ihtiyacı olduğu bilgiyi hatırına bile getirmeyebilir. Ama arif veya filozof...

Batılıların İslâm’a Karşı Çabaları

Fazıl Agiş İslâm’ın ilk döneminde Hıristiyan Araplardan dinlerinde kalanlar Benî Necran ve Gassanîler’dir. Benî Necran İslâm’la barışık olduğu halde diğeri, Tebük seferine se­bep olan Bizans müttefikidir. Bizans, Hıristiyanlıktan vazgeçmediğinden bazen barış, bazen savaş hâlindedir. Suriye, Filistin ve Kudüs, Lübnan, Kıbtiyye (bugünkü Mısır), Kuzey Afrika ondan alındı. Anadolu, Trakya, Kıbrıs, Balkanlar, Yunanistan,...