Akıl, meyvesi cömertlik ve haya olan bir ağaçtır. Gurer’ul-Hikem, 1254 İmam Ali (a.s)

Caferiilikte İnanç Esasları

İnsan ve İrade

51.   İnsanın irade ve özgürlüğü, kesin ve açık bir gerçektir ve insan aşağıda işaret edeceğimiz çeşitli yollarla bunu anlayabilir: a) Herkesin vicdanı, insanın bir şeyi yapıp yapmamaya karar vermekte serbest olduğuna tanıklık eder ve bu apaçık konuda şüphe eden kimsenin, hiçbir açık hakikati kabul etmemesi gerekir. b) Herhangi bir toplumda -ister...

Kaza ve Kader

48.   Kaza ve kader, Kitap ve sünnette geçen ve aklî delillerle de teyit edilen İslâm'ın kesin inançlarındandır. Kaza ve kader hakkında birçok ayet vardır; onlardan bazıları şöyledir: Kur’ânı Kerim kader hakkında şöyle buyuruyor: Biz her şeyi bir kadere (ölçüye) göre yarattık.[1] Yine şöyle buyuruyor: Hiçbir şey yoktur ki onun hazineleri, bizim yanımızda olmasın, ama...

Adl-i İlâhî

44.   Tüm Müslümanlar Allah'ı adil bilmektedir ve adalet Allah'ın cemal sıfatlarından biridir. Bu inancın temeli, Allah-u Teâlâ'nın Kur’ânı Kerim'de her türlü zulümden tenzih edilişi ve O'nun "adaleti ayakta tutan, uygulayan" olarak anılmasıdır; nitekim şöyle buyuruyor: Allah zerre kadar haksızlık etmez.[1] Ve yine şöyle buyuruyor: Allah insanlara hiç zulmetmez.[2] Başka bir yerde ise şöyle...

Allah’ın Naklî Sıfatları

43.   Buraya kadar beyan ettiğimiz Allah'ın sıfatları (tekellüm, konuşma dışında), aklın, Allah'ta olup olmadığına hükmettiği sıfatlardı. Kur’ânı Kerim'de ve hadislerde, nakil dışında hiçbir kaynağı olmayan birtakım sıfatlar da kaydedilmiştir, örneğin: 1- Allah'ın eli: Sana biat edenler, gerçekte Allah'a biat etmektedirler. Allah'ın eli, onların ellerinin üzerindedir.[1] 2- Allah'ın yüzü: Doğu da, batı da Allah'ındır....

Allah’ın Selbî Sıfatları

Şimdi, Allah Teâlâ'nn zatî sıfatlarıyla ilgili ana başlıkları gördükten sonra, bazı fiilî sıfatlar üzerinde de duralım. Burada üç sıfatı inceleyeceğiz: 1- Konuşma; 2- Doğruluk; 3- Hikmet. 38.   Kur’ânı Kerim Allah Teâlâ'yı konuşma sıfatıyla vasfederek şöyle buyuruyor: Ve Allah Musa ile de konuşmuştu.[1] Ve yine şöyle buyuruyor: Allah bir insanla (karşılıklı) konuşmaz. Ancak vahiyle yahut perde arkasından...

Allah’ın Fiilî Sıfatları

Şimdi, Allah Teâlâ'nn zatî sıfatlarıyla ilgili ana başlıkları gördükten sonra, bazı fiilî sıfatlar üzerinde de duralım. Burada üç sıfatı inceleyeceğiz: 1- Konuşma; 2- Doğruluk; 3- Hikmet. 38.   Kur’ânı Kerim Allah Teâlâ'yı konuşma sıfatıyla vasfederek şöyle buyuruyor: Ve Allah Musa ile de konuşmuştu.[1] Ve yine şöyle buyuruyor: Allah bir insanla (karşılıklı) konuşmaz. Ancak vahiyle yahut perde arkasından...

Allah’ın Zatî Sıfatları

Allah Teâlâ'nın sıfatlarının subûtî ve selbî ve yine zatî ve fiilî sıfatlara ayrıldığını öğrendikten sonra, onunla ilgili en önemli meseleleri söz konusu etmemiz uygun olacaktır: a) Ezelî ve Kapsamlı İlim 37.   Allah'ın ilmi, O'nun zatının özü olması hasebiyle ezelî ve sonsuzdur. Allah Teâlâ zatî ilmi dışında, ister küllî olsun ve ister...

Allah’ın Sıfatları

34.   Allah Teâlâ'nın zatı, sonu olmayan bir gerçek olduğu, eşi ve benzeri bulunmadığı için insan, Allah'ın zatının künhünü idrak edemez; ancak buna rağmen O'nu cemal ve celâl sıfatlarıyla tanıyabilir. Cemal sıfatlarından maksat, ilim, hayat ve irade gibi Allah'ın sahip olduğu mükemmellikleri gösteren sıfatlardır. Celâl sıfatlarından maksat ise, Allah Teâlâ'nın kendileriyle tavsif...

Tevhid Merhaleleri

Bütün semavî dinler tevhid ve tek ilaha tapmak esasına dayanmaktadır ve bunlar arasındaki en bâriz ortak nokta, tek olan Allah'a inanmaktır; ama bu dinlerin bazı takipçileri, bu ortak inançtan sapmışlardır. Aşağıda Kur’ânı Kerim ve hadislerden ilham alarak ve yine aklî deliller yardımıyla tevhid mertebelerini açıklayacağız: 28.   Tevhidin ilk mertebesi, tehvîd-i zatîdir....

Allah’ın Varlığına İnanmak

27.    Allah'ın varlığına inanmak, bütün semavî dinlerdeki ortak ilkedir ve esasen ilahî kişiyle (hangi dine tâbi olursa olsun) maddeci bir kişiyi birbirinden ayıran şey de bu konuda saklıdır. Kur’ânı Kerim, Allah'ın varlığını delile ihtiyacı olmayan apaçık bir konu bilmekte ve bu husustaki her türlü şek ve şüpheyi yersiz saymaktadır. Nitekim şöyle...

İslâm Açısından İnsan

13.   İnsan cisim ve ruhtan oluşan bir varlıktır. Ölümden sonra cismi dağılır; fakat ruhu hayatına devam eder. İnsanın ölümü onun yok olması anlamına gelmez. Bu nedenle kıyamete kadar berzah âleminde yaşamını sürdürür. Kur’ânı Kerim, insanın yaratılış merhalelerini açıklarken, cismine ruhun üfürülüşü olan son merhalesini şöyle beyan etmektedir: Sonra onu bambaşka...

İslâm Açısından Varlık

6.   Âlem -Allah Teâlâ dışındaki her şey- Allah Teâlâ'nın yaratığıdır ve kâinat bir an bile Allah'tan müstağni olmamış ve olmayacaktır da. Âlem Allah'ın yaratığıdır diyorsak, âlemin O'nun iradesiyle yaratıldığı anlamındadır; onun Allah Teâlâ'ya nispeti, bir babayla çocuğu arasındaki nispet gibi değildir. Nitekim bu konuda şöyle buyruluyor: Doğurmamış ve doğurulmamıştır.[1] 7.   Dünyanın...

İslâm’da Tanıma Yolları

1.   İslâm dini, dünya ve din gerçeklerini tanımak için üç vesileden yararlanmakta ve bunların her birini kendi alanında muteber kabul etmektedir. Bu vesileler şunlardan ibarettir: 1- His ve duyular: bunlardan en önemlisi duyma ve görme duyusudur. 2- Sınırlı bir alanda özel birtakım kurallar ve ilkeler esasınca kesin olarak hakikati ortaya çıkaran...